Israël/Bezette Palestijnse Gebieden: Walid Daqqah overleden in de gevangenis

‘Het is hartverscheurend dat Walid Daqqah in Israëlische hechtenis is overleden, ondanks de vele oproepen voor zijn urgente vrijlating op humanitaire gronden. Daqqah kreeg in 2022 te horen dat hij beenmergkanker had. Daarnaast had hij zijn originele straf al uitgezeten’, zegt Erika Guevara-Rosas van Amnesty International.

De dood van Walid Daqqah is een wrede herinnering dat Israël systematisch medisch in gebreke blijft en de rechten van Palestijnse gevangenen ontkent. Voor Daqqah en zijn familie waren vooral de laatste zes maanden een oneindige nachtmerrie. Volgens zijn advocaat werd hij toen gemarteld en mishandeld, onder meer door slaag en vernedering door Israëlische bewakers in de gevangenis. Sinds 7 oktober mocht hij zijn vrouw niet meer bellen. Zijn laatste verzoek om gratie op humanitaire gronden was door het Israëlische Hooggerechtshof afgewezen. Daardoor was hij veroordeeld om achter de tralies te sterven.

Zelfs op zijn sterfbed bleven de Israëlische autoriteiten ijskoud en wreed tegen Walid Daqqah en zijn familie. Zo kreeg hij geen adequate medische hulp en goed voedsel, en mocht hij ook geen afscheid nemen van zijn vrouw Sanaa Salameh en zijn vierjarige dochter Milad. Deze dochter heeft hij slechts eenmaal gezien, in oktober 2022, na een langdurige juridische strijd.

‘Sanaa Salameh, de vrouw van Walid Daqqah, die onvermoeibaar bleef strijden voor zijn vrijlating, kon haar stervende man niet meer vasthouden voor hij overleed. De Israëlische autoriteiten moeten nu direct het lichaam van Walid Daqqah aan zijn familie teruggeven, zodat zij hem een vredevolle en eervolle begrafenis kunnen geven en zonder intimidatie kunnen rouwen om zijn dood.’

Gevangenen adequate medische hulp ontzeggen druist in tegen internationale standaarden op het gebied van de behandeling van gevangenen en kan marteling zijn. De advocaat die Walid Daqqah voor het laatst bezocht op 24 maart in de Ramleh-gevangeniskliniek vertelde Amnesty International dat ze geschokt was door zijn enorme gewichtsverlies en zichtbare kwetsbaarheid.

Achtergrond

Op 25 maart 1986 werd Walid Daqqah gearresteerd door de Israëlische strijdkrachten. Hij was toen 24 jaar en een Palestijnse burger van Israël. In maart 1987 werd hij door een Israëlische militaire rechtbank tot levenslange gevangenisstraf veroordeeld voor bevelvoering van de aan het Popular Front for the Liberation of Palestine (PFLP)-gelieerde groep. Deze groep had de Israëlische soldaat Moshe Tamam ontvoerd en gedood in 1984. Daqqah werd niet veroordeeld voor het zelf uitvoeren van de moord, maar voor het bevelvoeren van de groep. Hij heeft deze beschuldiging altijd ontkend. Zijn veroordeling was gebaseerd op Britse noodverordeningen uit 1945, die een vele lagere standaard van bewijs vereisten voor veroordeling dan de Israëlische strafwet.

Amnesty International voerde lang actie voor Walid Daqqah en riep de Israëlische autoriteiten op om hem op humanitaire gronden vrij te laten. Dit was gebaseerd op onafhankelijke medische verklaringen dat hij niet lang meer te leven had, en op het feit dat Daqqah zijn straf van 37 jaar als in maart 2023 had uitgezeten. Een eerdere rechtbank veroordeelde hem tot een extra twee jaar celstraf voor betrokkenheid bij het verkrijgen van mobiele telefoons zodat andere gevangenen in contact konden komen met hun families. Daardoor werd zijn datum van vrijlating verschoven naar maart 2025, en dat heeft hij tragisch niet gehaald.

In de gevangenis schreef Walid Daqqah uitgebreid over het leven van Palestijnen in Israëlische gevangenissen. Hij was een mentor en leraar voor veel jonge Palestijnse gevangenen, onder hen ook kinderen. Hij schreef brieven, essays, een toneelstuk en een roman voor jonge mensen. Deze waren zijn manier van verzet tegen de ontmenselijking van Palestijnse gevangenen. ‘De liefde is mijn bescheiden en enige overwinning op degene die mij gevangen houdt’, schreef hij eens. Zijn verhalen van achter de tralies zijn een testament voor een geest die nooit werd gebroken door tientallen jaren gevangenschap en onderdrukking.